Beginnersvragen modelspoor

Voor alle schalen, behalve 1:1

Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 08 apr 2023 18:59

Allen,

Enkele dagen geleden liet Youtube mij een filmpje zien van een enthousiaste Amerikaan (of was het een Engelsman?) die in Duitsland een Ma̋rklín starterspakket van schaalgrootte Z had aangeschaft. Zag er inderdaad leuk uit. Misschien wat voor mij? In mijn jonge jaren had ik een paar modeltreintjes maar dat stelde niet veel voor.

Dus meer en meer Youtube-filmpjes zitten kijken en ook wat op het web rondgeneusd, en ik zit vol met vragen. Hopelijk kunnen jullie me helpen.

Die Z-grootte sprak mij aan omdat zodra je iets verder gaat dan één ovaal het ruimtebeslag schrikbarend toeneemt. Maar Z is alleen Märklin dus weinig keus in. Ook te klein om allerlei leuke digitale zaken in te bouwen. Zelfde geldt in mindere mate voor N, of vergis ik me daarin? Lijkt er toch op dat het H0 zal moeten worden om breed opties te hebben.

Qua prijzen (die niet bepaald laag zijn) lijkt het mij dat het modelspoor de Apple-logica volgt: groter is duurder. Of toch niet? H0 is een grotere markt dus je zou daar lagere prijzen verwachten.

Ruimte is een probleem. Ik heb een grote eetkamer maar die ga ik niet permanent opofferen aan het spoor. Is het te doen om bijvoorbeeld spoor aan te leggen op spaanplaat van 1 x 2 meter dat je dan vervolgens ergens in een hoekje rechtop kan zetten als je het niet gebruikt? Ik ben vooralsnog niet van plan gebouwtjes en dergelijke neer te zetten, dus het zou redelijk plat blijven.

Wat is een beetje het punt waarop het leuk begint te worden? Vanaf zo'n 80 x 150 cm gaat het lukken om zowel wat te rangeren als ook rondjes rijden lijkt het. Of is dat te simpel om er lol van te hebben? (Mijn logica is dat alleen rondjes of alleen rangeren nogal saai is.)

Hoeveel locomotieven wil je minimaal tegelijk kunnen laten rijden? Eén is natuurlijk supersaai. En na drie zou ik denken dat de meerwaarde van extra snel afneemt.

Wat me opvalt is dat er nog flink geYoutubet en vooral ook op het web geschreven wordt over nogal bejaarde systemen met ingewikkelde analoge blok-aansturing. Gewoon gelijkstroom en aansturen met DCC lijkt me de enige redelijke optie als je nu begint.

Nog advies over de treinen? Moderne personentreinen zijn volgens mij veel te lang als je met ruimte moet woekeren, dus ik zit te denken aan iets uit de latere jaren van de stoom-periode, een diesel (leuk met een geluids-chip) en wat me erg leuk lijkt is een TRAXX. Die kan redelijkerwijs ingezet worden voor zowel personenvervoer als vracht. En een PCC mag er van mij ook zeker bij. 8-)

Dan wat wagons. Idealiter zou ik iets bouwen waarbij een trein aankomt bij een kopstation en dat de locomotief moet omlopen.

Of: kost erg veel tijd en geld, doe het niet!
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor wattman » 12 apr 2023 19:54

Om je goed te laten informeren is het forum van https://forum.beneluxspoor.net/ een uitstekende plek.
Zelf heb ik N-spoor gehad, nog een tijd wat treinen in H0-schaal, maar zeer beperkt in de vorm van een paar rangeerlocjes met wagons en een railbus. Wat ik nu nog heb zijn een paar trams waarvoor ik nog ooit tramspoor wil aanschaffen. Het ruimtegebruik speelt echt een rol. Achteraf vind ik schaal N eigenlijk te klein geweest. Met de door jou opgegeven beschikbare ruimte zou ik zelf hoogstens aan trams beginnen: krappere bogen en geen noodzaak van grote stations voor een enigszins realistisch beeld.
Avatar gebruiker
wattman
 
Berichten: 1089
Geregistreerd: 17 jan 2010 17:06

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 13 apr 2023 23:44

Hm, besparen trams veel ruimte? Je wilt natuurlijk wel een aantal verschillende lijnen hebben die ook allemaal eindpunten nodig hebben.

Ik heb de afgelopen week obsessief aan een sporenplan zitten puzzelen. Wat ik graag wil is een kopstation, een opstelterrein en ook de mogelijkheid dat treinen rondjes rijden zodat ze niet elke 15 seconden het eind van een lijn bereiken en je ze weer stil moet zetten. Dit is waar ik voor het moment op uitgekomen ben:

Afbeelding

(Let net op de kleurtjes, dit zijn de verschillende railsegmenten van Piko.)

Dit is de schaal N-versie. Oorspronkelijk had ik een schaal H0-versie die ik binnen de 2 meter wilde houden, met als idee dat je dan een plank met dat spoor erop op een bed kan leggen. (160x80 cm van de eettafel ging niet lukken...) Die eerdere versies hadden krappere bogen en kon ik binnen de 120 tot 130 cm diep houden.

Maar met N past dit alles op een standaard kurken prikbord van 120x90 cm. Dat is heel werkzaam en daar kan ik zelfs wellicht een permanente plek voor vinden.

Wel wat compromissen qua realisme, maar mijn wensen komen er goed in terug, en je kan er ook best lange treinen op kwijt, plus de mogelijkheid tot omlopen. En ik vind het er ook best leuk uitzien.

En ook kan ik zo simpel beginnen met drie sporen en een lus zonder wissels en dan stapsgewijs uitbreiden. Wel nog even de vraag of ik ook een leverancier van N-spoor kan vinden die me deze setup laat maken. De beperkingen qua boogstralen van wissels en dergelijke vormen een enorme uitdaging.

Ik heb dus nog geen cent uitgegeven en geen trein van dichtbij gezien maar toch een week lol van deze hobby gehad. [respect]
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor joostvansurksum » 15 apr 2023 05:12

Ik zat als kind kilo's vellen papier vol te tekenen met allerlei bouwplannen. :D

Tip: ik zou overwegen om het rondje rondom het geheel te plaatsen, buitenom dus. Dan heb je wat meer tijd om van het rondrijdende treintje te genieten in plaats het kleine cirkeltje binnenin. Ik zou daar zenuwachtig van worden.

En je kan dan de buitenste opstelsporen onderaan je schema integreren in een station, samen met het rondom-spoor. Daarmee krijg je zowel eindspoor als doorrijspoor. :)
joostvansurksum
 
Berichten: 272
Geregistreerd: 11 feb 2010 21:47

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor wattman » 15 apr 2023 11:44

iljitsch schreef:Hm, besparen trams veel ruimte? Je wilt natuurlijk wel een aantal verschillende lijnen hebben die ook allemaal eindpunten nodig hebben.

Laat ik toch maar hier nog serieus op in gaan, aangezien ik aanneem dat de vraag om suggesties serieus is.

Trein: locomotief + 3 rijtuigen (en dat is erg kort), een spoorstation dat slechts ruimte biedt aan zulke treintjes kom je in de praktijk zelden tegen,
Tram: motorwagen + aanhanger, met halte van bescheiden afmetingen (realistisch).

Trein: grote boogstralen, wat op een modelbaan eigenlijk nooit realistisch is weer te geven
Tram: kleine boogstralen, prima op een modelbaan te realiseren

Natuurlijk kun je alles wat je wil op een oppervlakte gaan persen. H.F. Enter, die erg kritisch was op het gemiddelde ontwerp van modelbanen, sprak dan van een "aardverschuiving". Dat zijn natuurlijk zijn woorden, maar ik kan mij er wel iets bij voorstellen. Maar: iedereen heeft de vrijheid om zijn tijd en geld overal aan te besteden. Ik geef slechts mijn eigen ervaringen. Vind je een tram niet interessant voor een thema voor een baan, prima. Als je het wel iets vindt, ik heb nog een Avenio van SKIPtram en een stel Lima gelede trams in de aanbieding.
Avatar gebruiker
wattman
 
Berichten: 1089
Geregistreerd: 17 jan 2010 17:06

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 15 apr 2023 11:55

joostvansurksum schreef:Tip: ik zou overwegen om het rondje rondom het geheel te plaatsen, buitenom dus. Dan heb je wat meer tijd om van het rondrijdende treintje te genieten in plaats het kleine cirkeltje binnenin. Ik zou daar zenuwachtig van worden.

Overigens is die cirkel nog redelijk groot, radius R3. Maar je hebt natuurlijk volledig gelijk.

Daar heb ik ook lang aan zitten prutsen, maar de ruimte die je nodig hebt om in twee richtingen van de ovaal af te buigen zodat je niet "tegen het verkeer in" gaat rijden plus de wisselstraat van het station bleef steeds een probleem.

Maar dat heb ik voor een belangrijk deel op kunnen lossen in mijn bovenstaande ontwerp door de wisselstraat met afbuigende wissels te implementeren. Dus nog eens een poging gewaagd, en ziedaar:

Afbeelding

Dus kopstation en opstelsporen blijven, met nu de doorgaande lus buitenom en zelfs nog een station langs de vrije baan onderaan. Op loopafstand van het andere station weliswaar, maar ach dat heeft Rotterdam Hofplein ook een eeuw gedaan.

Met de kruising bovenaan zou het mogelijk moeten zijn de wissels zo in te stellen dat een trein na één rondje automatisch terugkomt op het station.

De sporen zijn niet vreselijk lang, je kan er maximaal treinen van ongeveer vier wagons op kwijt (en dat nog lang niet overal).

Maar niet slecht voor iets wat binnen 200x160 cm past voor H0 en 115x85 voor N. En je kan nog wat dingen inkorten en krappere bogen gebruiken om het zelfs nog wat kleiner te krijgen. Ook relatief makkelijk te bouwen schat ik in met een stuk flexibele rail voor de diagonaal en dan hooguit wat recht spoor op maat zagen.
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor joostvansurksum » 15 apr 2023 12:21

Leuk ontwerp, met die kruisende wissels bovenin. :D Ik zat voorheen ook altijd te steggelen met de ruimte.
joostvansurksum
 
Berichten: 272
Geregistreerd: 11 feb 2010 21:47

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 15 apr 2023 12:21

wattman schreef:Laat ik toch maar hier nog serieus op in gaan, aangezien ik aanneem dat de vraag om suggesties serieus is.

Natuurlijk, dus dank daarvoor.

Trein: locomotief + 3 rijtuigen (en dat is erg kort), een spoorstation dat slechts ruimte biedt aan zulke treintjes kom je in de praktijk zelden tegen,
Tram: motorwagen + aanhanger, met halte van bescheiden afmetingen (realistisch).

Is uiteraard waar. (Gelukkig niet elke dag mijn ervaring ooit in Rilland-Bath: twee gekoppelde VIRMs maar de achterste paste niet langs het perron dus die bleef lekker op de overweg staan tijdens het halteren...)

Trein: grote boogstralen, wat op een modelbaan eigenlijk nooit realistisch is weer te geven
Tram: kleine boogstralen, prima op een modelbaan te realiseren

Tja, maar is de doelstelling dan om de werkelijkheid in alle aspecten waarheidsgetrouw weer te geven? 700 meter perron op schaal Z (locomotiefjes zo groot als je vinger!) is nog altijd 3 meter. En niemand gaat natuurlijk de daadwerkelijke afstanden die treinen en trams afleggen op een realistische manier nabouwen.

Natuurlijk kun je alles wat je wil op een oppervlakte gaan persen. H.F. Enter, die erg kritisch was op het gemiddelde ontwerp van modelbanen, sprak dan van een "aardverschuiving". Dat zijn natuurlijk zijn woorden, maar ik kan mij er wel iets bij voorstellen.

Ja, ik heb ook wel treintjes door enorm krappe bochten zien gaan en dergelijke, daar zit zeker wat in. Aan de andere kant: 10 bakken ICM of soortgelijk (net nog gezien op Youtube). Natuurlijk cool dat je de ruimte hebt (was een vereniging), maar hoeveel toegevoegde waarde heeft de laatste helft dan nog?

Mijn pogingen om iets te ontwerpen voor max 200x160 / 120x90 cm hebben natuurlijk ook weinig te maken met realistisch treinrijden, maar ja, zonder zolder houdt het toch ergens op.

Vind je een tram niet interessant voor een thema voor een baan, prima.

Zoals je weet uit mijn bijdragen aan dit forum heb ik veel waardering voor trams, maar ik zie een modeltrambaan binnen mijn huidige ruimtebeperkingen niet echt voor me. Maar als iemand een link heeft naar een voorbeeld van een trambaan met weinig ruimtebeslag ben ik wel benieuwd!
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor joostvansurksum » 15 apr 2023 12:24

Het wordt wel een wisselspanning-systeem zo, of iig iets met een derde rail? Want met die S erin krijg je met twee rails kortsluiting. Of hebben ze daar tegenwoordig een oplossing voor?
joostvansurksum
 
Berichten: 272
Geregistreerd: 11 feb 2010 21:47

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 15 apr 2023 15:17

Het idee is gelijkstroom, en na wellicht in eerste instantie analoog te beginnen, zodra er meer treinen komen digitaal = DCC.

Er zijn meerdere manieren om kortsluiting te voorkomen bij lussen. Zie het onderwerp keerlus op beneluxspoor.net.

De meest elegante werkt als volgt: je koppelt een stuk van het spoor dat onderdeel is van de lus elektrisch los van de rest. Dus in mijn opzet bijvoorbeeld de diagonaal.

Vervolgens sluit je een elektronische schakeling aan op dat spoor en op het "normale" spoor dat stroom heeft, en die schakeling detecteert wanneer er een trein het losse stuk spoor op rijdt, en zorgt dat die trein gevoed wordt.

En dan op enig moment keert de schakeling de polariteit van de voeding om, zodat wanneer de trein het losse spoor verlaat en er tijdelijk via de wielen van de trein contact met zowel het losse spoor als het normale spoor gemaakt wordt de polariteit klopt en er dus geen kortsluiting ontstaat en de trein blijft rijden.
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 17 apr 2023 08:54

Ik ben nog op zoek naar een goed merk N-rails, en kwam de Kato UNITRAM rails/onderdelen voor trams tegen. Toch best leuk!
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor iljitsch » 18 apr 2023 19:26

Nog even over H0 vs N:

H0 is een schaal van 1:87, N 1:160, dus op een haar na half zo groot.

Ik heb vandaag even in de etalage van de modeltreinwinkel zitten staren en dan valt dat verschil in grootte wel enorm op. Aan de ene kant denk ik dat N voor mij de beste keuze is omdat ik zo iets interessants kan bouwen dat ik niet om de haverklap hoef af te breken, maar daar staat tegenover dat die H0-treinen toch wel meer aanspreken omdat je er dichterbij lijkt te staan en de details veel beter ziet.

Voor een vitrine zou ik dus 100% H0 aanbevelen over N. Maar ja, als je wilt rijden en geen enorme zolder hebt dan wordt H0 snel heel lastig.

En het lijkt er toch wel op dat je met H0 aanzienlijk meer keuze hebt qua materieel. Met veel geschiedenis heb je ook gedoe als wisselstroom (Märklin) of gelijkstroom (anderen), maar moderne digitale decoders (besturingschips) kunnen vaak met beide overweg.
iljitsch
 
Berichten: 1745
Geregistreerd: 27 mei 2014 16:22
Woonplaats: Den Haag

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor WeKra » 19 apr 2023 06:20

Leuk projectje hoor. Ik zou je wel adviseren je verhaal te doen op het Beneluxspoor-forum. Daar krijg je veel inhoudelijkere tips, naast dat je uberhaupt meer reacties krijgt aangezien er 20x zoveel gebruikers op dat forum zitten.

Trams in N spoor zijn er nauwelijks, in elk geval niets Haags. Nog niet, tenminste. :twisted:
WeKra
 
Berichten: 93
Geregistreerd: 26 okt 2014 22:01
Woonplaats: Rijswijk

Re: Beginnersvragen modelspoor

Berichtdoor Charles » 26 nov 2023 13:35

Zoals bekend heb ik een model van de haagse PCC. Die zijn enkel verkrijgbaar ik H0 en daarmee staat dus reeds vast welk spoor erbij hoort. Ik kan hem in de vitrine zetten, maar het is natuurlijk leuker om hem ook te laten rijden. Dus kwam er een startsetje bij en daar zat, uiteraard, een treinstel bij. Het was een goede keuze om voor rails te kiezen met railbed, wat werd aangeraden op dit forum, ziet er net iets beter uit dan gewoon kale rails. Gekozen voor het merk Piko.
Mijn "treintafel" is 2m10 X 0m90 en daar past precies twee ovalen op. Bij een volgende verhuizing ga ik absoluut letten of er ruimte geclaimd kan worden voor een grotere treintafel. Ik denk dan aan 2.50x2,50m of 3,00x1,50m.
Wat heb ik ondertussen?
Hondekop geel, hondekop groen, mat64 geel (allen in de uitvoering 2-wagenstel) bruine NS2400 en 3 bruine goederenwagons.
Oh ja, en een PCC tram in de haagse kleuren.

En aangezien Piko ook een fanshop heeft heb ik tevens een horloge en een ballpen van dat merk.
Avatar gebruiker
Charles
 
Berichten: 874
Geregistreerd: 17 jan 2010 18:59
Woonplaats: Brabant


Keer terug naar Modelbouw

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers. en 3 gasten