PCC 3-wagen tram

[Charles]

Op youtube ben ik een filmpje tegen gekomen waarin voornamelijk 3-wagen PCC trams in beeld gebracht zijn. Oude opnamen in kleur, maar volgens mij is/was het ongebruikelijk om met deze combinatie te rijden. Hier te zien
En verder is het mij niet gelukt om de lokaties te herkennen waar de camera gestaan heeft.

[Admin]

De PCC werd bediend middels stuurstroom, waardoor vanuit de voorste cabine meerdere wagens aangestuurd konden worden. In theorie zou dit oneindig moeten zijn, in de praktijk zit er natuurlijk wel een limiet op het aantal wagens. Bij de HTM waren 2-wagen stellen de norm op drukke lijnen (bv lijn 6). Het nadeel van een electrisch bediende tram is het enorme stroomverbruik en de PCC was geen uitzondering. Hierdoor waren 3-wagen trams feitelijk onmogelijk omdat de stroomvoorziening v/d HTM op de meeste plaatsen niet genoeg prik kon leveren. Pas later, toen de stroomvoorziening sowieso al verzwaard moest worden omdat de trams steeds langer werden en er ook meer gingen rijden, waren 3-wagen trams mogelijk op het HTM net.

In 1993 gingen de HTM PCC's met pensioen en om dat te vieren werden dus een aantal ritten met een 3-wagen tram gereden, aangevuld met meer traditionele 2-wagen- en solo trams. Locaties zijn oa remise Zichtenburg-zoals-het-gebouwd-is (dus voor de verbouwing voor de Randstadrail wagens), de Meppelweg, de slinger Dierenselaan-Steijnlaan bij De la Reyweg, de boog Delftselaan-De Heemstraat, de halte bij de Scholstraat-Prins Mauritslaan (lijn 11), de Van Boetzelaerlaan en het Stationsplein bij HS. Allemaal plekken waar in 30 jaar best veel veranderd is.

Dit kanaal is van/wordt geassocieerd met Erik de Zwart, bekend van radio en TV. Runt met z'n entourage ervaren radio-rotten ook een spoorse museumorganisatie, maar ik weet van een insider dat dat niet hun sterkste kant is

[Charles]

Dank voor je reactie en de info, weten we nu ook wanneer die opnamen gemaakt zullen zijn.

[wattman]

De video betreft het afscheidsweekend 1 en 2 mei 1993. 1 mei werd georganiseerd door de HTV, in nauwe samenwerking met andere organisaties. Op 2 mei werd extra gereden op lijn 11 door het HOVM. Vanzelfsprekend was dit afscheid onmogelijk zonder de volledige medewerking en het verlenen van faciliteiten door de HTM. Zo werden voor het rijden van de driewagenstellen eerst proefritten gereden. Ook de PCC parade op Zichtenburg is vooraf uitgeprobeerd. Gelukkig was er binnen de HTV nog een zon-deskundige zodat fotografisch de fotostops zo goed mogelijk gepland werden. (op te merken, dit was de tijd voor de handige apps waarmee je de zonnestand op een kaart kan projecteren)
Zie https://haagstramnieuws.org/afscheid/index.htm

Link naar de video en ander beeldmateriaal (hoewel er veel overlap is tussen drie video's)
https://www.youtube.com/watch?v=aMSgSwdF8uU
https://www.youtube.com/watch?v=8l5bLovHSvk
https://www.youtube.com/watch?v=CBFNoNXoja4
https://www.youtube.com/watch?v=LqqN4ZdSA_8
https://www.youtube.com/watch?v=6b7Rz_fDBIo

(de zwarte rouw vlaggetjes op de 1001. https://youtu.be/CBFNoNXoja4?feature=shared&t=13 liggen nog altijd bij mij op zolder. Ik weet dat iemand bij het HOVM er niet zo gelukkig mee was. Het was echter geïnspireerd door afscheidsritten in België, waarbij ook wel met volledige rouwlinten op de kop werd gereden. Mijn moeder heeft destijds de vlaggetjes genaaid.).

[Charles]

Dank voor de aanvullingen wattman.
En Harry Jekkers heeft gelijk: Den Haag is zo veranderd voor mij veels te vlug.
Zie onder andere Spui/Grote Marktstraat en het Rijswijkseplein. Maar ook station Voorburg.

De oudste nog bestaande PCC is dacht ik de 1006 en die staat tegenwoordig als statisch object in het transportmuseum in Nieuw-Vennep. Corrigeer me als ik het verkeerd heb.

[wattman]

Klopt, de 1006 is de oudste Haagse PCC die bewaard is gebleven. Daarnaast is de kop van 1001 veiliggesteld in het HOVM.

De veranderingen in 30 jaar zijn aanzienlijk. Neem ook maar het Buitenhof. Toen veel ruimte, nu gevuld door een fietsenstalling en terrasjes. Ook herken ik op de video veel hobbyisten, nu of 30 jaar ouder of niet meer in leven. Ben benieuwd of het met de festiviteiten volgend jaar rond 75 jaar PCC in Europa ook weer zo druk gaat worden. De tramhobby is aardig aan het vergrijzen, zo is mijn gevoel.

[Charles]

De pcc 3-wagen tram zal ongetwijfeld weinig te zien zijn geweest in het straatbeeld. Of ik moet het heel erg mis hebben.

Maar het koppelstel zal wel vaak te zien zijn geweest, er waren immers wagens in de 2100 serie die gekoppeld werden aan een wagen uit de 1300 serie. Mogelijk ook in andere combinaties, maar dat weet ik niet.
Nou vraag ik me af of die koppelstellen gewoonlijk op vaste lijnen reden, wie kan daar meer over zeggen?

[Admin]

De 3-wagen PCC's kwamen in het dagelijks straatbeeld niet voor. De HTM voedingen waren niet sterk genoeg om dat aan te kunnen. Later, toen de HTM de voedingen had aangepast wegens het hogere stroomverbruik van GTL en latere tramseries konden 3-wagen PCC trams wel probleemloos rijden. De PCC had toen al (lang) afgedaan voor de dagelijkse dienst en die 3-wagen trams waren dan ook museumtrams.

De koppelstellen waren inderdaad reguliere verschijningen op de meeste tramlijnen, alleen lijn 10 was een zwakke lijn die het meestal met solo wagens af kon. Let wel, de 1100 serie kon alleen onderling als koppelstel worden ingezet, of uitsluitend als 2e wagen indien er een bredere PCC voor stond (1200 of 1300 serie). De 1100-en waren iets smaller (2200mm vs 2350mm voor de 1200, 1300 en 2100 series). Je zag daarom ook nooit een 2100 achter een 1100 rijden.

[Chris]

En zover ik weet kon een 1200 alleen met een 1200 koppelen. Althans, mechanisch was het geen probleem maar de electrische koppeldoos van een 1200 heeft veel minder doorverbindingen dan de 1100/1300/2100 hebben gehad.

[Charles]

De koppelstellen waren inderdaad reguliere verschijningen op de meeste tramlijnen, alleen lijn 10 was een zwakke lijn die het meestal met solo wagens af kon.

Over welke tramlijnen hebben we het dan? Immers, de nummering en bestemmingen waren toen anders dan dat ze nu zijn. Lijn 7 en lijn 8 bestaan nu helemaal niet meer om een voorbeeld te geven.

[Admin]

Lijnen 1, 2, 3, 6, 7, 8, 9, 10, 11, 12 en 16 waren trams
Lijnen 4, 5, 13, 14, 15, 18, 19, 23, 25, 26, 27 en 29 waren bussen

Bij de lijnnummerherverdeling (mooie voor scrabble ) door de komst van RR zijn diverse buslijnen vernummerd om de nummers vrij te krijgen voor tramlijnen, incl RR. Ook werden/waren inmiddels de nodige tramlijnen opgedoekt (lijnen 7, 8 en 10) maar daar stond dan weer tegenover dat er ook nieuwe lijnen bij kwamen (15, 17 en 19).

[iljitsch]

Ik meen me te herinneren dat ik begin jaren '80 af en toe met lijn 9 met dubbele PCC's naar school ging.

[wattman]

Begin jaren '80 was de situatie ruwweg zo:
1: enkele PCC's
3: koppelstellen / enkele PCC's
6: koppelstellen
7: enkele PCC's
8: koppelstellen
9: koppelstellen
10: enkele PCC's, in ochtendspits bemand gekoppelde ritten
11: koppelstellen / enkele PCC's
12: enkele PCC's
16: enkele PCc's

De koppelstellen op 6, 8 en 9 werden in de avond gewisseld voor losse wagens.

Dit is een ruw lijstje. in het boek van Ab van Donselaar, 130 jaar tram in Den Haag (2011) zijn uitvoerige overzichten te vinden.

Hoewel lijn 10 in de herinnering van velen een 'zwakke lijn' zal zijn, is tot het einde van de PCC exploitatie de inzet van koppelstellen met bemande tweede wagen in de ochtendsplits gebleven. Tot groot plezier van de hobyisten die de inzet van het materieel tot het bittere einde hebben gevolgd.